Wat vond jij van de titel van deze blog? Grote kans dat de hoofdletters en extra uitroeptekens je wat afleidde, irriteerde of verwarde. Moet je nagaan hoe het zou zijn om deze titel te lezen terwijl iemand het ook nog eens hardop voorlas en er allemaal iconen en andere toeters en bellen over het beeldscherm zouden vliegen. Grote kans dat je last zou krijgen van cognitieve overbelasting van het werkgeheugen, ook wel cognitive overload genoemd. Als je iemand die leert te veel informatie aanbiedt, kan het zijn dat er minder blijft hangen. Bij het ontwikkelen van online leermiddelen moet je daar goed rekening mee houden. In deze blog leer je hoe je overbelasting voorkomt als je gebruik maakt van multimedia.
Leren met multimedia
In plaats van kale teksten en saaie handboeken is er tegenwoordig een kleurige hoeveelheid aan multimedia beschikbaar om lesmateriaal te ontwikkelen. Infographics, video’s, audio en animaties … Je kunt het zo spannend niet bedenken, of je ziet het terug in (online) leren. Lesmateriaal dat verschillende media combineert, zoals tekst en beeld, noem je multimediale instructie. Richard Mayer, neuropsycholoog en grondlegger van een overkoepelende Theory of Multimedia Learning, stelt dat een combinatie van auditieve en visuele informatie elkaar versterkt.
Maar het is niet vanzelfsprekend dat multimedia het leren ondersteunt! Tijdens het leren maak je gebruik van het werkgeheugen en dit heeft een beperkte capaciteit. Opgepast voor overload dus! Maar hoe werkt cognitieve belasting en overbelasting nu precies? En hoe beïnvloedt dat het leren? Bekijk de animatie om hierachter te komen.
Externe belasting verkleinen: de multimediaprincipes van Mayer
Bij het leren wordt je werkgeheugen dus intrinsiek, extern en generatief belast. Zoals je zag in de animatie, wil je tijdens het leren een zo laag mogelijke externe belasting, dus belasting door irrelevante details of afleiding. Hoe minder ruimte in het werkgeheugen wordt ingenomen door externe belasting, hoe meer ruimte er is voor generatieve belasting, die het leren faciliteert.
Hoe zorg je ervoor dat jouw ontworpen leermiddelen genoeg ruimte voor generatieve belasting laten? Dat doe je door rekening te houden met de multimediaprincipes van Mayer. De principes schrijven voor hoe je de drie soorten belasting optimaliseert bij het ontwerpen van leermiddelen.
In deze blog focussen we op de vijf principes die gericht zijn op het verkleinen van externe belasting. De multimediaprincipes om externe belasting te verkleinen zijn:
- Redundancy
- Temporal contiguity
- Coherence
- Signalling
- Spatial contiguity
Wat houden deze principes in en hoe pas je ze toe in e-learning? We leggen elk principe uit en geven een praktische tip om deze toe te passen in een animatie of andere video.
1. Redundancy: vermijd dubbele presentatie van informatie
Dit eerste principe stelt dat mensen beter leren als dezelfde informatie niet tweemaal via hetzelfde kanaal (auditief en visueel) gepresenteerd wordt.
Bij gebruik van beeld en gesproken taal (afbeelding rechts) wordt de informatie verdeeld over het auditieve en visuele kanaal van het werkgeheugen, dus over gehoor en zicht. Wanneer je echter ook gebruik maakt van geschreven tekst (afbeelding links), moet de lerende met zijn ogen twee informatiestromen verwerken. Als dezelfde woorden zowel gesproken als geschreven worden gepresenteerd, is dat dus overtollig.
Praktische tip: Gebruik je een voice-over? Schrijf dan niet ook het hele script nog eens helemaal uit in beeld. (Kanttekening: voor slechthorenden is het wel belangrijk dat er de optie is om ondertiteling aan te zetten.)
2. Temporal contiguity: presenteer informatie die bij elkaar hoort tegelijkertijd
Mensen leren beter wanneer informatie die bij elkaar hoort, zoals woord en beeld, tegelijkertijd worden gepresenteerd (afbeelding rechts). Wanneer dit niet het geval is (afbeelding links), moet de lerende de vertelde informatie lang actief houden in het werkgeheugen. Daardoor blijft er minder ruimte over om de informatie te verwerken en te leren.
Praktische tip: Laat objecten in beeld komen wanneer de voice-over de bijbehorende woorden uitspreekt.
3. Coherence: presenteer geen overbodige informatie
Mensen leren beter als overbodig/irrelevant materiaal wordt weggelaten (afbeelding rechts), ook al is het interessant. Er blijft dan namelijk meer ruimte in het werkgeheugen beschikbaar voor het verwerken van de essentiële leerstof.
Praktische tip: Beperk zowel woord als beeld tot een minimum, presenteer alleen informatie die need-to-know is.
4. Signalling: benadruk essentiële informatie
Mensen leren beter als essentiële informatie wordt benadrukt (afbeelding rechts). Leerders hoeven zo geen capaciteit van het werkgeheugen te gebruiken om de informatie te organiseren en belangrijke informatie te herkennen.
Praktische tip: Gebruik dikgedrukte of grotere woorden, highlights of arceringen, pijlen, spotlights, of nadruk in intonatie.
5. Spatial contiguity: presenteer informatie dichtbij elkaar
Wanneer geschreven tekst en bijbehorend beeld gescheiden staan (afbeelding links),moet je extra hard werken om de informatie aan elkaar te koppelen. Mensen leren beter wanneer de geschreven tekst wordt opgenomen vlakbij het bijbehorende deel van de afbeelding (afbeelding rechts).
Praktische tip: Plaats tekst dichtbij het bijbehorende beeld en centreer informatie waar mogelijk.
Overmeester cognitieve overbelasting!
Gebruik je multimedia in je leeroplossing? Hartstikke tof! Maar jij weet nu ook waar je voor moet oppassen: cognitieve overbelasting. Beperk de externe belasting van je werkgeheugen door deze vijf principes toe te passen in je multimediale instructie:
- Redundancy
- Temporal contiguity
- Coherence
- Signalling
- Spatial contiguity
Houd rekening met de cognitieve overbelasting van je deelnemers en haal het maximale uit het leerproces!
Lees verder: 8 tips voor een effectieve instructievideo | E-learning Training (elearningtraining.nl)
Mayer, R. (2014). Cognitive Theory of Multimedia Learning. In R. Mayer (Ed.), The Cambridge Handbook of Multimedia Learning (Cambridge Handbooks in Psychology, pp. 43-71). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9781139547369.005
Mayer, R., & Fiorella, L. (2014). Principles for Reducing Extraneous Processing in Multimedia Learning: Coherence, Signaling, Redundancy, Spatial Contiguity, and Temporal Contiguity Principles. In R. Mayer (Ed.), The Cambridge Handbook of Multimedia Learning (Cambridge Handbooks in Psychology, pp. 279-315). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9781139547369.015
