Introductie
Corona heeft een enorme impact op ons leven, zowel privé als op werkgebied. Voor iedereen (werknemer, manager, eigenaar van een bedrijf) verandert het leven. Nu we langzaamaan weer meer mogen, vraagt Kimberley zich af hoe het na-corona-tijdperk er eruit gaat zien. En welke impact heeft dit op werken en leren?
Maart 2020, ik ben vorige maand begonnen met mijn nieuwe baan. Met veel plezier reis ik dagelijks van Leiden naar Den Haag. De wekker gaat vroeg, ik breng mijn kind naar het kinderdagverblijf en ik stap in de, vaak overvolle, trein naar Den Haag Centraal. De reis duurt niet lang dus ik vind het geen probleem als ik even moet blijven staan. We hebben in het nieuws allemaal wel iets gelezen over ‘het mysterieuze Wuhan-virus’. Het lijkt een ver-van-mijn-bed-show. Totdat het eerste coronageval in Nederland wordt geconstateerd. En dan gaat het snel, dagelijks komen er nieuwe besmettingen aan het licht. We zitten massaal aan de buis gekluisterd voor de persconferentie. Een dringende oproep klinkt: ‘Was je handen stuk, blijf thuis bij klachten, houd afstand en werk zoveel mogelijk vanuit huis.’ Op dat moment sta ik nog niet stil bij de enorme impact die corona heeft op mijn leven, op ons leven zoals we het kennen. Ik hoop dat we het virus er snel onder krijgen en ons normale leven weer op kunnen pakken.
Augustus 2021, inmiddels werk ik al bijna anderhalf jaar grotendeels vanuit huis. Mede door corona, heb ik een jaar geleden een ingrijpende beslissing genomen. Ik ben opgegroeid in Zeeland en, mede door het vele thuiswerken en het gebrek aan een vangnet in de vorm van familie, heb ik besloten om terug te keren naar mijn roots. Ik ben op zoek gegaan naar een huis en heb dat gelukkig ook gevonden! Een maand geleden ben ik met mijn gezin naar Zeeland verhuisd, dichter bij familie maar verder weg van mijn werkplek in Den Haag. Corona houdt ons nog steeds in zijn greep. Na de eerste positieve berichten eind mei en teruglopende besmettingen werden veel maatregelen losgelaten. Een paar weken later liepen de besmettingen weer op en werden de maatregelen weer uitgebreid. Het virus is er nog steeds niet onder. We wassen onze handen dus weer stuk, blijven uiteraard thuis bij klachten, houden afstand van onze geliefden en onbekenden en we werken, opnieuw, zoveel mogelijk vanuit huis. Een jaar geleden had ik niet kunnen bedenken dat ons leven, zoals we het kenden, zo veranderd zou zijn. Tegenslagen met vaccinaties, een derde golf… Inmiddels is de vaccinatiecampagne aardig op stoom en durven velen het weer aan om een mooie reis naar het buitenland te maken. Is ons ‘normale leven’ weer binnen handbereik? En keren we daarna massaal weer terug naar kantoor? In deze blog deel ik mijn gedachten.
Werken en leren vanuit huis
Het werken vanuit huis brengt verschillende voor- en nadelen met zich mee. Hoe gaan werknemers en medewerkers om met werken en leren na corona? Uit recent onderzoek van TNO is gebleken dat na de COVID-19 pandemie bijna 1 op de 4 werknemers volledig vanuit huis wil blijven werken. Daarnaast wil 43% het thuiswerken afwisselen met werken op locatie. Als ik kijk naar mijn eigen situatie dan neig ik ook naar het liefst zoveel mogelijk vanuit huis werken, met het oog op de nieuwe, langere reistijd en de fijne werkplek die ik nu thuis heb. Ik vind het prettig om mijn kind rustig naar het kinderdagverblijf te kunnen brengen en mijn dag zonder reisstress vanuit huis te beginnen. De meetings met klanten verlopen meestal online en ik heb het idee dat we hierbij vaak sneller tot de kern komen. Voorheen was je makkelijk een halve dag kwijt (reistijd, eventueel files, wellicht nog lunchen onderweg, een parkeerplek zoeken en in de file terug naar huis) aan een meeting van 1 of 2 uur. Nu hoef ik alleen maar op tijd op de knop ‘Deelnemen aan Microsoft Teams-vergadering’ te klikken en we kunnen van start! Het maakt niet uit waar je bent, als je internet maar meewerkt.
Ik kan me daarnaast ook voorstellen dat het voor bepaalde meetings wel prettig is om elkaar face-to-face te zien. Denk bijvoorbeeld aan een kick-off van een project of een project waarbij we gebruikmaken van applicaties, zoals VR. Ik wil de klant dan toch graag laten ervaren hoe dat gaat.
Bij E-learning Training geven we ook Articulate Storyline trainingen en dit hebben we het afgelopen jaar noodgedwongen vanuit huis gedaan. We merken dat er inmiddels ook weer aanvragen voor fysieke trainingen binnenkomen, maar de webinars blijven populair. Dat betekent dat wij als bedrijf meeveren met de wensen van onze klanten en beide mogelijkheden blijven aanbieden. Zo kan ons bedrijf voldoen aan de behoeften van de klant, maar ook aan de behoeften van onze werknemers. Ik vind het zelf prettig om veel vanuit huis te werken maar we hebben ook collega’s die op termijn wel weer graag op kantoor werken, en dat kan en mag uiteraard!
Werkplek thuis
Zoals ik eerder heb benoemd, werk ik vanuit een fijne werkplek. Ik heb een groot, in hoogte verstelbaar bureau, een verstelbare stoel, toetsenbord, muis, extra scherm en een goede internetverbinding. Dit zijn voor mij voorwaarden om op een prettige en gezonde manier mijn werk te kunnen doen. Immers, een e-learning bouwen op een klein laptopscherm is geen pretje. Maar heeft elke werknemer de beschikking over een prettige werkplek met de benodigde materialen? En wie betaalt dat dan? De werkgever heeft een zorgplicht en dient volgens de wet te zorgen voor goede en veilige arbeidsomstandigheden, ook als je thuiswerkt. De werkgever dient de werknemers actief te informeren over een veilige en gezonde werkplek. Maar daarnaast is het ook van belang dat een werknemer eigen verantwoordelijkheid neemt en zelf in gesprek gaat als hij of zij verbeteringen in zijn thuiswerkplek wil zien. In het Arbeidsomstandighedenbesluit is opgenomen dat de werkplek in de eigen woning ingericht dient te worden volgens de ergonomische beginselen. Dit is niet uitgewerkt in een specifieke wettelijke regeling. Handige tips vind je in deze infographic van TNO, ARBO en VMN.
Uit onderzoek van de Radboud Universiteit is ook gebleken dat werknemers minder bewegen sinds het thuiswerkadvies van kracht is. De reistijd valt weg maar wordt niet vaak gecompenseerd. Plan voor jezelf een moment in waarin je gaat bewegen en doe dit op een moment dat jij het fijn vindt. Wat denk je van een fijne ochtendwandeling of een lunch waarbij je even langs die lekkere saladebar kan lopen? En probeer om een meeting eens bellend (ja, echt bellend, via je mobiele telefoon) te doen in plaats vanachter je laptop. Zo kan je een wandeling door de buurt maken. Fijn voor je lijf en je brein wordt geprikkeld door de frisse buitenlucht.
Contact met collega’s
Een groot verschil tussen werken op kantoor en het thuiswerken is vast herkenbaar voor velen: het contact met je collega’s. De praatjes bij de koffiemachine of tijdens de lunch ontbreken bij het thuiswerken. Als je een meeting hebt op kantoor, bespreek je de meeting (formeel of informeel) vaak toch even voor, maar doe je dat ook als je thuiswerkt? En hoe zie je nu of een collega overloopt met werk, als je elkaar niet elke dag ziet? Het missen van face-to-face en informeel contact met collega’s werd tijdens de eerste coronagolf door 2 van de 3 respondenten van een onderzoek van de Open Universiteit genoemd. Tijdens de tweede coronagolf bleek dat 3 van de 4 respondenten dit contact miste. Hieronder deel ik een aantal tips om met je collega’s in contact te blijven, ook als je op afstand werkt:
- Begin de dag met een gezamenlijke call waarin je bespreekt wat je die dag gaat doen en waar je eventueel tegenaan loopt.
- Bel je collega als je een vraag hebt die je normaal gezien via de mail of chat zou stellen.
- Las een koffiemomentje in waarin je over alles, behalve over werk, praat.
- Organiseer een digitale borrel/spelletjesavond/online pubquiz/digitale escaperoom. (Tip: via nl.boardgamearena.com kan je digitaal bordspellen spelen via je browser!)
- Las een gezamenlijk beweegmoment in, bijvoorbeeld: wie kan het langst achter elkaar touwtje springen, een te gekke yoga challenge bedenken of laat je buurt aan elkaar zien via videobellen op je mobiele telefoon.
Zie je er na een lange werkdag/werkweek tegenop om ook nog naar een digitale borrel te gaan? Vervang dit dan door een digitale lunch of begin eens wat eerder met de borrel, zo hoef je niet nog langer achter je beeldscherm te zitten.
Als de maatregelen weer ingetrokken worden, kunnen we allemaal weer dat teamweekend/teamuitje/teametentje plannen. Want fysiek contact is toch écht wel anders dan een online afspraak.
Professionele ontwikkeling: Leren na corona
Hoe zou de persoonlijke en/of professionele ontwikkeling na corona er uit kunnen gaan zien? Inmiddels is het mogelijk om weer trainingen op locatie te geven en volgen, en dat is heel fijn! Sommige onderwerpen, zoals het aanleren van bepaalde vaardigheden en het oefenen van rollenspellen zijn in eerste instantie wellicht minder geschikt om online te volgen, maar er zijn steeds meer mogelijkheden met behulp van fijne tools die ons kunnen helpen om ook tijdens en na corona onszelf digitaal te blijven ontwikkelen. Een voorbeeld hiervan is Uptrek, dit is een sociaal platform waarbij je verschillende challenges uitvoert. Deze challenges kunnen bijvoorbeeld een battle in de vorm van een kennisquiz of het oefenen met scenario’s zijn. De challenges maak je in principe op een eigen gekozen moment maar je bent afhankelijk van je teamleden om verder te komen in de expeditie. Het team heeft een bepaald aantal punten nodig om verder op expeditie te kunnen gaan naar het volgende eiland. Je strijdt met je team tegen andere teams binnen je organisatie. Zo blijf je op een uitdagende en leuke manier samen aan het leren!
Een andere manier om online leren in te bedden in de professionele ontwikkeling van werknemers is het aanbieden van hybride leervormen. Ik geef bijvoorbeeld in september een hybride workshop over motivatie in online leren. Dit betekent dat ik de workshop live op locatie host. Vanwege de coronamaatregelen kunnen er maximaal 10 mensen aanwezig zijn. Daarnaast kunnen belangstellenden ook online deelnemen. Het vraagt wat aanpassingsvermogen van de trainer, want naast dat je de mensen die live op locatie zijn informeert en activeert dien je ook aandacht te besteden aan de deelnemers thuis. Via verschillende camera’s kunnen de deelnemers thuis mij en de andere deelnemers zien. En ik zie de deelnemers thuis op een groot scherm. De deelnemers thuis kunnen ook actief deelnemen aan de sessie, zodat het niet alleen een meekijksessie voor ze is maar ze ook daadwerkelijk worden betrokken bij de workshop. Ze kunnen vragen stellen via de chat of uiteraard live. De chat wordt gemonitord en we geven met 2 personen de workshop, zodat we iedereen kunnen betrekken en niemand uit het oog verliezen. Ik verwacht dat hybride vormen ook na corona in trek zullen blijven en het leerrendement kunnen verhogen. Je geeft mensen zelf de keuze om fysiek of online deel te nemen en zo kun je aan verschillende wensen voldoen.
E-learning is uiteraard zeer geschikt om op afstand en in je eigen tempo te volgen. Maar het is wel belangrijk dat je een mogelijkheid biedt om met elkaar van gedachten te wisselen of vragen te stellen, anders verlies je de motivatie van de deelnemer en is het lastig om de deelnemers betrokken te houden. Dit doe je bijvoorbeeld door een forumfunctionaliteit te activeren in je LMS of door de manager de opdracht te geven om met zijn/haar medewerkers in gesprek te gaan over de e-learning. Dit kan op verschillende niveaus en is afhankelijk van het doel van de e-learning en het gesprek. Wil je weten hoe de deelnemer de e-learning heeft ervaren? Evalueer dit in een gesprek en/of bied de mogelijkheid om de deelnemer de e-learning te laten evalueren middels een evaluatieformulier. Je kan het gesprek echter ook inhoudelijk aangaan, door op gezette momenten stil te staan bij de inhoud van de e-learning en hierop door te vragen.
Daarnaast is Virtual Reality (VR) ook een geschikte optie voor professionele ontwikkeling, op afstand. Zo kan je iemand toch laten ervaren hoe iets eruitziet, zonder dat degene fysiek aanwezig hoeft te zijn. Denk bijvoorbeeld aan het inspecteren van een ruimte waarbij de deelnemer afwijkingen kan aangeven om zo meer informatie te krijgen over deze afwijking en wat je hiermee kan doen. Een beperking van deze technologie lijkt te zijn dat je er een VR-bril nodig hebt. Er zijn echter ook VR-toepassingen zonder bril mogelijk. Als learning consultant werk ik graag met Articulate Storyline en hierin is sinds kort de mogelijkheid toegevoegd om 360 images toe te voegen. In plaats van het gebruiken van een VR bril scrol of sleep je met je muis om ‘om je heen te kijken’. Je kan dan de gehele ruimte bekijken en hebt de mogelijkheid om in de ruimte op bepaalde items klikken om hier meer over te leren. Je hebt dus geen VR-bril nodig voor zo’n unieke leerervaring.
Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen met en gedachten over leren en ontwikkelen op afstand. Hoe denk jij dat onze wereld er na corona uitziet? Heb je zin om eens van gedachten hierover te wisselen of te sparren over hoe jouw bedrijf verdergaat met online/hybride leren na corona? Neem dan contact met me op, dan drinken we een (digitale) kop koffie!
Geraadpleegde Literatuur
https://www.fysiekebelasting.tno.nl/cms/content/assets/uploads/2020/04/THUISWERKEN-in-Coronatijd.pdf
https://www.ou.nl/-/onderzoek-thuiswerken-verbinding-met-collega-s-en-werkgeluk-gedaald
